Fransız ressam Antoine Watteau “İtalyan komedi del arte” resmi. Resmin boyutu 37 x 48 cm, tuval üzerine yağlıboya. Bu tablonun başka bir ismi daha var: “İtalyan Komedi Del Arte Tiyatrosunda Aşk.” Komedi del arte, 16., 17. ve 18. yüzyıllarda İtalya’da oynanan özel bir dramatik performans türüdür. 15. yüzyılın sonunda kuzey İtalya’da var olduklarına dair kanıtlar var. Genellikle her sahnenin eylemini kısaca tanımlayan kısa bir librettoda profesyonel aktör grupları tarafından oynandı.
Kökenleri, soytarıların, Roma histrionlarının ve Atellans’ın torunlarının ortaçağ halk temsillerine geri döner. Halk temsilleriyle bağlantıları, bu temsillerin çoğunu oluşturan palyaço hizmetçilerinin palyaço hilelerinden açıkça görülmektedir. Lazzi, iyi huylu tipik hilelere çok benzer. Soytarı hizmetçilerinden birinin adı Harlequin, Adam de la Gal’in eski Fransız oyununun bir özelliği Arlequino ve Hellequin; herhalde, ortaçağ dini oyunlarında cehennem görüntüleri ile komedi del arte’ye dönüştü. Diğer favori komedi del arte karakter türleri: Brigella, Pulcinella, Pedrolino, Vilano ve Mazzitino da ulusal kökenlidir.
16. yüzyılda, komedi del arte yazılı klasik komediden büyük ölçüde etkilendi. Her iki komedideki ana temalar çok yakındır ve birbirlerinden ayırmak zordur. Ana sahnelerin yazıldığı ve jestçilerin rollerinin yazılı metin olmadan gerçekleştirildiği ortalama bir yarı yazılı komedi türü de vardı. Ana karakterler: Dottore, Pantalone, Capitan, Colombine, Scaramuccia Franca Trippa, genç aşıklar ve diğerleri, hem yazılı hem de doğaçlama komedi del arte’ye aittir. Plovtov komedisi türlerine benzerlikleri: İki yaşlı erkek ile Pantalone ve Dottore ve Övünen Savaşçı ile Capitan edebi kökenlerini gösterir.
Ancak tüm bu türler İtalyan toprağına o kadar alışık ki, o kadar güncellendi ki halk sanatının yaratıkları olarak kabul edilebilirler. Örneğin, Capitan İspanyol subaylara hiciv oldu. Dottore, bir profesör olan Pantalone’u canlandırdı – bir tüccar, bir tür arkadaş, bir çöp ve bir züppe, sürekli aşık ve sürekli soğukta kaldı. Bu türler İtalya’nın belirli bölgelerinin spesifik temsilcileri oldu; Pantalone bir Venedikli olarak kabul edildi ve Venedik lehçesini konuştu, Dottore karışık Latin ve Bologna lehçelerini konuştu ve bazen Ferrarian lehçeleri, Capitan İspanyolca döktü, Scaramuccia Napoliten konuştu ve Harlequin Bergamo’dan bir köylü gibi konuştu.
Her aktör sürekli olarak aynı rolü oynadı ve kendi konuşmasını yaptı, yani tipik ifadeleri ezberledi. Komedi del arte birçok önde gelen aktör, zekâ ve gülünç diyalektizm ile benekli bu test diyaloglarını kaydetti. Karısı ve diğerlerinin aşk diyalogları aktör Andreini tarafından yazılan Kaptan’ın diyalogları çok ünlü. Komedi del arte, genel olarak 16. yüzyılın maskeli İtalyan komedileri gibi oynandı: komik yüz buruşturma her zaman sahnede kaldı, ancak diyalog özellikle canlı ve doğaldı.
İşaretler, oynayan yetenekli aktörler tarafından hızlı bir şekilde teslim edildi ve aktör kendi sözlerini söylerken, içindeki ton her zaman korundu. Sahne asla değişmedi ve Roma komedyenleri gibi meydanı temsil etti; ancak bazen sahnede perdeler yerine perdelerle oynadılar. Komedi del arte tarafından yapılan yenilik, kadınların kadın rolleri oynamasına izin vermektir.
Doğaçlama komediler del arte’nin başarısı o kadar harikaydı ki, on altıncı yüzyılın ortalarındaki klasik komedilerin yazarları genellikle halkın oyunlarına soğukluğundan şikayet ediyorlar, çünkü kaba şakalarıyla karakter göstermiyorlar. Kuzey İtalya’dan komedi del arte Fransa’ya yayıldı.
Komedi del arte XVIII yüzyıla kadar sürdü ve ancak onlardan çok fazla ödünç alan sadece Goldoni, halka daha gerçek ve doğru temsiller için bir tat geliştirerek kararlı bir darbe verdi. 17. yüzyılda Fransa’dan İtalyan komedi del arte Almanya’ya yayıldı. 18. yüzyılın başında, komedi del arte yapımları Silesia’dan Joseph Strancki tarafından Alman tarzında yeniden yapıldı. Harlequin türü, Almanları uzun süredir eğlendirici antiklikleriyle eğlendiren Gansvurst için yeniden yapıldı. Del arte komedileri arasında, iyi eğitimli ve çok fakir olmayan bir şair olan Scala, Lokatelli, Biancaleli, Armoni ve Valerini ve yetenekli diğerlerini geride bırakan orijinal bir oyun olan “L’alchimista” yazan Bernardino Lombardi biliniyor.
(1 votes, average: 5,00 out of 5)